خداحافظی با فلشپلیر
فلشپلیر، کالای لوکس هر بلاگ
اگر شما هم از دستهی بلاگرها یا بلاگخوانهای قدیمی باشید، احتمالا به یاد دارید که در حدود ده سال اخیر سایتها و بلاگهایی که تا آن زمان از تصاویر ایستا برای جذابیت محیط بلاگ خود استفاده میکردند، حالا میتوانستند از کدهای فلشپلیر استفاده کنند و با نمایش تبلیغات یا انیمیشنهای مختلف در صفحات خود، مخاطب خود را غافلگیر کنند. این ارمغانِ گسترش نفوذ فلشپلیر، برای اهل بلاگ بود. فلشپلیر در مدتزمان کوتاهی مورد استقبال بسیاری قرار گرفت. زان پس مهمان هر بلاگ یا سایتی که میشدی تصاویر متحرک فلشپلیر در گوشهای از آن به چشم میخورد. این امکانات گرافیکی برای سایتها و بلاگها، به وسیله محصول فلشپلیر شرکت ادوبی ساخته و در سایتهایی توزیع میشدند و در دسترس بلاگرها قرار میگرفتند تا به بلاگ خود اضافه کنند. Swf پسوند مخصوص فایلهای ساختهشده با فلش و امضای فلش در پای خروجیهایش بود.
فلشپلیر یا اسبهای تروآ؟
طولی نکشید تا مهاجمین به نقصهای موجود در این محصول پی بردند و بدافزارهای گوناگونی را با پوشش امکانات گرافیکی ارائه و این اسب تروآ را روانهی قلعههای بلاگی کردند. حالا کاربر تنها با کلیک بر روی آنها قربانی بدافزارهای کمینکرده میشد و این بدافزارها مهمان ناخواندهی سیستمش میشدند. چه بسا کاربرانی که شاهد رفتارهای غیرعادی سیستم خود نظیر کندی سرعت، توقف نابههنگام برنامههای در حال اجرا، پرشدن غیرمنتظرهی فضاهای خالی و غیره و غیره در رایانهی خود بودند و هیچگاه متوجه نشدند که احتمال دارد این اختلالهای عملکردی، ثمرهی یک کلیک آنها بر روی تصاویر خوشظاهر و بدذات موجود در بلاگها بوده باشد.
دست از بهروزرسانی ندارم تا کام من برآید
این اتفاق به خاطر گستردگی استفاده از فلشپلیر در سراسر وب، شرکت ادوبی را با چالش بزرگی مواجه کرد؛ چالشی که ادوبی با بهروزرسانیهای پیدرپی در صدد رفع آنها برآمد و از هیچ تلاشی فروگذار نکرد اما از این ستونها فرجی حاصل نشد و تلاشهای ادوبی ناکام ماند.
وداع با فلشپلیر
شرکت ادوبی با انتشار یک خبر در روز هشتم دسامبر ۲۰۲۰ آخرین نسخهی فلشپلیر را ارائه و همچنین اعلام کرد که این نسخه، تغییراتی در نحوهی حذف فلشپلیر را به همراه دارد. به عبارتی دیگر، این تسهیل روند حذف فلشپلیر در ورای خود پیامی برای مخاطبانش داشت که حاکی از نزدیکشدن به روزهای پایانی عمر فلشپلیر و اقدامی غیرمستقیم در جهت ترغیب کاربران به حذف این محصول از سیستم خود بود. شرکت ادوبی در این خبر تاریخ پایان عمر این محصول را ۱۲ ژانویه ۲۰۲۱ اعلام کرد و ضمن قدردانی از همهی کاربران بابت همراهی این محصول در دو دهه اخیر، از آنها خواست تا فلشپلیر را تا پیش از پایان عمر آن به طور کامل از سیستم خود حذف کنند. شرکت ادوبی در ادامه خبر خود افزود که از این تاریخ، تمام محتوای فلش تولید شده را مسدود خواهد کرد.
دنیای بدون فلش
پس از حذف فلش، نبود آن آنچنان احساس نخواهد شد. چرا که در طول سالهای گذشته، رشد فناوریها و ارائهی HTML5، CSS3 و نسخههای جدید Javascript توانسته خلا فلش را در سایتهای اینترنتی جبران کند. بر اساس پایگاه آماری W3Techs، در حال حاضر فقط ۲.۳ درصد از سهم بزرگ فلش در بین رسانههای تحت وب باقی مانده است. مرورگرهای مشهور نیز از سال ۲۰۱۷ پشتیبانی از این فناوری را در جهت حفاظت از کاربران متوقف کردهاند و سایتهای مختلف نیز تمامی محتوای فلش موجود در صفحات خود را برداشتهاند.
سخن آخر
با توجه به آسیبپذیریهای بحرانی بسیاری که به طور مداوم از این محصول کشف میشود و نشان از خطرناک بودن استفاده از این فناوری قدیمی دارد، توصیهی دوستانهی ما به شما این است که هماکنون، برای امنیت بیشتر، سیستم و یا سایت خود را از فلشپلیر و تمام محتواهای با امضای آن، پاکسازی کنید.